رسام عرب زاده که نام اصلی وی سید ابوالفتح زیدی لطیفی است یکی از طراحان مشهور ایرانی در زمینه فرش است ، او علاوه بر طراحی نقشه در بافت فرش های بدیع نیز صاحب سبک بود. وی علاوه بر این که در زمینه طراحی فرش شهرت داشت و در رشته‌های مختلفی از جمله مجسمه‌سازی ، مینیاتور ، رنگرزی و نقاشی هم تبحر داشت. استاد عرب زاده نقش بسزایی را در گسترش حرفه فرش ایفا کرد و شاگردان زیادی را نیز در این زمینه تربیت کرد که راه وی را ادامه دادند.
دوران کودکی استاد رسام عرب زاده
استاد رسام عرب زاده در ۱۲۹۳ خورشید در تبریز دیده به جهان گشود ، پدر وی از شاگردان کمال‌الملک بود و زندگی خود را با طراحی فرش و نقاشی می‌گذراند. رسام از همان کودکی با طراحی و رنگ توسط پدرش آشنا گردید. دوران کودکی وی مصادف با جنگ اول جهانی بود و با توجه به قیام خیابانی تبریز در وضعیت مطلوبی نبود لذا برای یافتن نان به پایتخت مهاجرت کردند. در تهران رسام تا سوم ابتدایی به مدرسه می‌رود و از آنجا که تهران نیز شرایط مساعدی نداشت به تبریز باز می‌گردند. وی تا کلاس ششم در مدرسه رشدیه تبریز درس می‌خواند و پرتره معلمان خود را می‌کشید و به محبوبیت رسید.
دوران نوجوانی استاد رسام عرب زاده
رسام عرب زاده در دوران نوجوانی به هنرستان تبریز می‌رود ، در رشته مینیاتور نام‌نویسی می‌کند و در واقع مرحله جدیدی در زندگی وی آغاز می‌شود. رسام در این مدت هنرهای دیگری از جمله موسیقی ، تئاتر و گلدوزی را نیز یاد می‌گیرد و با برپا شدن دار قالی در مغازه پدر کم‌کم قالیبافی را نیز فرا می‌گیرد.
او در فاصله تعطیلات مدرسه به تهران سفر می‌کند ، در مغازه کاشی‌کاری مشغول به کار می‌شود و در این مدت طرح وی در مناقصه طراحی کاشی‌های دیوار مجلس برنده می‌شود. همین اتفاق موجب می‌شود تا در این رشته نیز پیشرفت کند و با وساطت صاحب‌کار کاشی‌ساز خود ، در تهران وارد مدرسه شود و هم‌زمان با تحصیل طراحی در کاشی‌سازی را ادامه دهد.
رسام عرب زاده به دلیل عدم توانایی تامبن مخارج زندگی کلاس‌های نقاشی و طراحی در تهران دایر می‌کند و به علاقه‌مندان آموزش می‌دهد ؛ در این حین روشی جدید در نقاشی با بهره‌گیری از رنگ و روغن با سیاه قلم ابداع می‌کند که بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد.
روی آوردن به فرش
پس از شروع جنگ جهانی دوم استاد رسام عرب زاده به تبریز بر می‌گردد و کلاس‌هایی را در زمینه طراحی فرش و نقاشی برپا می‌کند و هم‌زمان بافت قالی را نیز آغاز می‌کند. رسام عرب زاده با فرشی که از چهره یک شخصیت مشهور بافته بود شناخته می‌شود و این اثر او به تهران ارسال می‌شود. رسام در دهه بیست مجددا به تهران می‌رود و آثار وی اهمیت پیدا می‌کند و به عنوان طراح فرش شناخته می‌شود و کم‌کم دست به نوآوری می‌زند.
دوران شکوفایی هنر استاد رسم عرب زاده
دوران شکوفایی هنر این استاد مشهور طراحی فرش به دهه چهل و پنجاه باز می‌گردد ، در این سال‌ها او نتیجه زحمات چندین ساله خود را می‌بیند و آثار قابل توجه و بدیعی را خلق می‌کند که هم ردیف بسیاری از نمونه‌های مشهور ایرانی در زمینه قالیبافی است. شکوفایی هنر وی باعث شد که این هنرمند بیش از پیش شناخته شود و نمایش اثرهای ماندگار وی در دهه چهل و پنجاه با استقبال زیادی از سوی مردم ایران روبه رو شد.
ویژگی فرش های استاد رسام عرب زاده
استاد عرب زاد در دو دهه پایانی عمر خویش هم مشغول طراحی و بافت فرش بود و در کنار آن نیز به دنبال توسعه قالیبافی و پیوند آن با هنر بود و شاگردان زیادی را نیز در این زمینه تربیت کرد. استاد عرب زاده در فرش ها از چهار گره بجای یک گره استفاده کرد وی علاوه بر این ، بافت دو نوع فرش را انجام داده است و آثار هنری زیبایی را به دنیای فرش تقدیم کرده است. این دو نوع فرش بافته شده عبارتند از :
- رجشمار توامان : این نوع فرشی است که یک فرش با رجشمار هفتاد و پنج در داخل فرشی با رجشمار بیست و پنج بافته می‌شود ، نمونه آن در فرشی با نام خزان که وی بافته است مشاهده می‌شود.
- بافت توامان : در این نوع بافت بخشی از دستباف بصورت فرش است و بخش دیگری از آن نیز به صورت گلیم بافته می‌شود که بصورت تابلو زیبا می‌باشد که اسم آن شب تاریک و بیم موج می‌باشد.
ویژگی طراحی‌های استاد رسام عرب زاده
در طرح‌ها و نقشه‌هایی که استاد عرب زاده آنها را به کار گرفته است خلاقیت و روش‌های ویژه‌ای که مخصوص طراحی وی هست به کار گرفته شده است و در آن تاثیری از نقش و نگار با فضای عرفان ایرانی دیده می‌شود. در آثار وی نگاره‌های به کار برده شده با اشاره نمادین هستند که از سنتی قدیمی ریشه گرفته است. رسام عرب زاده در آثار خود از مینیاتور ایرانی ، اشعار نغز و داستان‌های زیبای ایرانی بهره گرفته است.
از دیگر ویژگی‌های آثار استاد رسام عرب زاده این می‌باشد که وی اصالت قالی ایرانی را حفظ کرده است و در کنار آن به نوآوری و خلاقیت دست زده است. همچنین به دست توانمندان این استاد بزرگ در دنیای قالی ایرانی شاهد نگاره‌ها و رنگ‌های بدیعی هستیم که خارج از قالب قالی ایرانی نیست.
روح استاد عرب زاده قرین نور و شادی.
در سال های ۶۵ و ۶۶ خواهر من افتخار داشت شاگرد دختر بزرگوار استاد باشه .
آشنایی ما با شاهکارهای استاد از اونجا شروع شد.