هر کشور و تمدنی دارای آثار هنری متعددی می‌باشد که در این بین هنر قالیبافی جزو هنرهای بی‌نظیر ایرانیان و از گذشته تاکنون جزوه بی‌نظیرترین فرش‌های دنیا به شمار می‌رود. قالی پازیریک یکی از انواع بی‌نظیر فرش دستباف می‌باشد که قدمتی بسیار دیرینه دارد و به‌طورکلی می‌توان گفت افتخار ایرانیان است.
تاریخچه قالی پازیریک
قالی پازیریک یکی از قدیمی‌ترین فرش‌های جهان به شمار می‌رود که تاریخچه‌ای بسیار کهن دارد. این قالی در سال ۱۳۲۸ شمسی توسط فردی به نام رودنکو در محلی به نام پازیریک در مرز مغولستان و میان کوه‌های آلتایی کشف شد. مطالعاتی که بر روی قالی پازیریک انجام شده نشان می‌دهد که قدمت آن به ۲۵۰۰ سال قبل می‌رسد و از آن برای پوشش اسب استفاده می‌گردید.
این فرش شباهت‌های زیادی با طرح‌های دوره هخامنشیان دارد و همین امر موجب شده تا کارشناسان آن را به زمان هخامنشیان و قرن ۵ و ۴ پیش از میلادی نسبت دهند. مطالعات نشان می‌دهد که ایرانیان اولین قومی بودند که در جهان اقدام به قالیبافی کرده‌اند و این نشان‌دهنده قدمت قالیبافی در ایران است.
ایرانی بودن قالی پازیریک
در هنگام مطالعه تاریخچه قالی پازیریک سوالی که ممکن است برای بسیاری از افراد پیش بیاد این است که چرا افراد زیادی معتقد هستند که تمدن اصلی این فرش به ایران بر می‌گردد و گفته می‌شود که هنرمندان ایرانی این نوع فرش را بافته‌اند؟
شواهد زیادی وجود دارد که نشان‌دهنده ایرانی بودن این اثر می‌باشد. یکی از مهم‌ترین آنها ، نقاشی‌هایی است که بر روی این قالی مشاهده می‌شود در ادامه در مورد این نقوش بیشتر صحبت خواهیم کرد ؛ و شما با بررسی آن در خواهید یافت که به‌طور حتم این قالی جزو هنرهای ایرانیان می‌باشد.
از طرفی با وجود شباهتی که نقشه‌های این قالی با تخت جمشید دارد می‌توان به ایرانی بودن آن پی برد زیرا همانطور که می‌دانید نقوش برجسته تخت جمشید بر نگرش سیاسی و اجتماعی دوره هخامنشیان اشاره دارد و شباهت زیاد آن به قالی پازیریک نشان‌دهنده ایرانی بودن این فرش است.
یکی دیگر از مواردی که می‌تواند به اصیل بودن قالی پازیریک اشاره کند ، استفاده از رنگ قرمز به صورت گسترده در این قالی می‌باشد زیرا رنگ مایه قرمز در دوران هخامنشی در ایران به صورت فراوان وجود داشته است و طبیعتاً قالیبافان از این رنگ به صورت گسترده در طرح‌ها و نقش‌های خود استفاده می‌نمودند.
اما متاسفانه در طول تاریخ تحریف‌هایی بر روی آثار قدیمی صورت پذیرفته و در این بین قالیچه پازیریک نیز یکی از این موارد بوده است. در سال ۱۹۷۸ میلادی افرادی این قالیچه را متعلق به ترکان ساکن در آسیا دانستند. همچنین در مقاله‌هایی بیان شد که فرش پازیریک به اقوام آلتایی بر می‌گردد و آنها تنها از طرح‌های ایرانی جهت بافت این فرش کمک گرفته‌اند.
نقوش فرش پازیریک
نقاشی بسیار زیبایی که بر روی قالی پازیریک وجود دارد موجب شده تا به امروز هزاران تخته فرش از روی آن شبیه‌سازی شود و در بازار به فروش برسد. حاشیه این فرش از داخل به خارج شامل اسب‌هایی به همراه سوارکارانشان است. این اسب سواران ۲۸ نفر هستند که تک‌تک چهره‌ها و کلاه‌هایشان کاملا ایرانی می‌باشد و با ظرافت بسیار بالایی بر روی این قالی نقش بسته‌اند.
از دیگر حیواناتی که بر روی این قالی دیده می‌شود گوزن‌های زرد خال می‌باشد که دارای شاخ‌های پهنی هستند. می‌توان گفت این گوزن‌ها نیز مخصوص ایران بوده و درگذشته در طبیعت ایران وجود داشته‌اند. و اما در ردیف‌های بعدی حیوانات افسانه‌ای که به موجودات اساطیری ایرانی معروف هستند دیده می‌شود که این امر نشان‌دهنده عقاید و باورهای مردم دیرین ایران است. علاوه بر این موارد ۲۸ گل و هشت پره میانی از دیگر نقوش قالی پازیریک است که به نگاره‌های هشت پر معروف شده و در حال حاضر برای تزیین و زیبایی بسیاری از فرش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشخصات قالی پازیریک
زیبایی و خاص بودن قالی پازیریک نشان‌دهنده شکوه و تجربه ایرانیان در صنعت قالیبافی می‌باشد که برای شناخت هر چه بهتر این قالی باید با مشخصات آن آشنا شوید. اندازه دقیق این قالی ۱.۹۸ در ۱.۹۸ متر است و تعداد کل گره‌های به کار رفته جهت بافت این قالی ۳۶۰۰ عدد می‌باشد. همانطور که گفته شد حیوانات و گل‌های بسیار رنگارنگی در بافت این قالی به کار رفته که وجود رنگ‌های شاد و سرزنده نشان‌دهنده اشتراک آن با دیگر قالی‌های ایرانی می‌باشد.
جنس نخ این قالی از پشم بوده که با کیفیت بسیار بالایی بافته شده است. تار این فرش اندکی کشیده شده و پودرهای آن نیز به تعداد سه یا چهار بار بین هر دو ردیف گره پیچ شده است. نقوش و رنگ‌های به کار رفته در این قالی موجب شده است که به یکی از زیباترین قالی‌های جهان تبدیل شود ، اما به دلیل اینکه مدت زمان زیادی این قالی مدفون بود اندکی رنگ آن پریده است.
نگهداری از قالی پازیریک
همانطور که گفته شد قالیچه بسیار زیبا و قدیمی پازیریک توسط رودنکو کشف شدن و در حال حاضر در موزه آرمیتاژ سن‌پترزبورگ از آن نگهداری می‌شود. به دلیل رطوبت ، یک سمت این قالیچه پوسیده بود که در حال حاضر بازسازی شده و به شکل اول خود برگشته است.
اگر شما هم قصد بازدید از آن را دارید می‌توانید در روزهای چهارشنبه تا جمعه از ساعت ۱۰:۳۰ صبح تا ۲۱ شب و در روزهای شنبه ، یکشنبه ، پنجشنبه و سه‌شنبه از ساعت ۱۰ و نیم صبح تا ۱۸ عصر به این موزه در کشور روسیه رفته و از نزدیک با این اثر هنری ایرانیان آشنا شوید.
آدرس دقیق این موزه کشور روسیه ، سن‌پترزبورگ ، خیابان دوم ، میدان دوورت ساوایا ، موزه آرمیتاژ می‌باشد. دقت داشته باشید در هنگام سفر به کشور روسیه می‌توانید جهت رفتن به این موزه از مترو و اتوبوس استفاده کرده و به آسانی و با هزینه کمی از این فرش زیبا دیدن نمایید.
سلام یه تخته فرش قدیمی نقشه هخامنشی دارم که میخواستم ببینم چجوری میشه قدمتش روتخمین زد اگه نیازه عکسشوبفرستم که راهنمایی کنید
*** باز گوشاشون دراز شد خخخخ بدبختای متوهم
ضایعه که این فرش متعلق به ترکانه حاضرم قسم بخورم چون ماهم الان از تامغاهای موجود دراین فرش در فرشهایی ک میبافیم داریم از قدیم الایام تا به حالا
فرش پازیریک در آلتای پیدا شده.
با گره ترکی بافته شده.
نقش ساکایی داره.
الیاف مانند فرش ترکان هست.
و نشریه نیچر ارتباط ژنتیکی انحصاری ساکای شرقی رو با ترک زبان ها ثابت کرده.
مقبره های ساکای شرقی بسیار قدیمی تر هستند. قسمتی از ساکای شرقی در هزاره اول قبل از میلاد به غرب کوچ کرده و با اقوام دیگه ترکیب شدن، ساکای غربی با اقوام زیادی ارتباط ژنتیکی داره، ساکای غربی جمعیتی ترکیبی و ساکا نما بودن که حکومت پارت رو در ایران به وجود آوردن. فرهنگ ساکایی خیلی زود بین جمعیت اطراف دریای سیاه گسترش پیدا کرد. اونا درک زیادی از فرهنگی که حمل می کردند نداشتند و به همین خاطر طی مدت کمی هم از دستش دادند ولی کمی ته ماند فرهنگ ساکایی داشتند. که این ته ماند شامل قوانین، آزادی زنان در جامعه برای رهبری و نبرد می شد.
امروزه این ثابت شده است که منشا ساکا مربوط به اقوام آلتائیک هست. ساکای شرقی به هون ها و هون ها به گوگ ترک ها تغییر کردند حروف الفبای گوگ ترک تو مقبره های ساکای شرقی وجود داره که نشون میده این الفبا از ساکا به هون و از هون به گوگ ترک انتقال پیدا کرده.
و ساکای غربی به اقوام هندو اروپایی زبان تغییر کرد و اون ها از روی الفبای ساکای شرقی الفبای لاتین امروزی رو به وجود آوردند. بخاطر اینه که اقوام هندو اروپایی که از ساکا ها به وجود اومدن کمی با ترک ها ارتباط ژنتیکی دارند.
سپاس فراوان از شما