یکی از مهمترین معیارها برای تعیین سطح کیفیت ، ارزش گذاری فرش و همچنین شناخت محل بافت فرش مواد اولیه بکار رفته در آن است. کرک ، پشم و ابریشم بخشی اصلی از مواد مورد استفاده در قالی بافی هستند. که این مقاله تلاش بر این است تا شما را بیشتر با این مواد و مصالح آشنا کنیم.
کرک
کرک اصطلاحا به پشم های نرمی گفته میشود که در هنگان شانه کردن بدن حیواناتی مانند گوسفند ، بز و شتر در میان شانه باقی می ماند. با در نظر گرفتن این امر که تهیه و بدست آوردن کرک قدری مشکل است باید در زمان خرید قالیچه های کرکی دقت بیشتری داشت.
پشم
پشم از مهمترین و پرکاربردترین مصالح مورد نیاز برای قالی بافی است. در ایران با توجه به اقلیم آب و هوایی نژادهایی معروف و مرغوبی از گوسفندان مانند افشاری ، بلوچی ، سنجابی ، بختیاری و … در مراتع سرسبز نواحی مانند کرمانشاه ، خراسان شمالی ، کوههای البرز ، زاگرس و … وجود دارند که نیاز ما جهت تامین این مصالح مهم را تامین می کنند.
نژاد گوسفندان ایران عمدتا دارای پشم هایی ضخیم و مستحکم است و در تهیه فرش هایی بادوام و پاخور بکار می روند. مرغوبیت پشم بدست آمده به عواملی مانند نژاد حیوان ، آب و هوای محل نگهداری دام و فصل پشم چینی بستگی دارد. پشم های سفید رنگ از نگاه رنگرزان مطلوب تر است چرا که رنگ پذیری بیشتر دارند و تنها از نژاد گوسفندان سیستانی است که پشم های سفید و براقی بدست می آید. پشم مناسب برای قالی بافی ضخامتی در حدود ۳۰ تا ۴۰ میکرون دارد و از آن برای پرز و گوشت فرش ، شیرازه فرش و همچنین در اقوامی مانند قشقایی ، بلوچ ، ترک و … برای تار پود فرش نیز استفاده می شود.
ابریشم
ابریشم به دو صورت طبیعی و مصنوعی تولید می شود و به مراتب از الیاف پشمی محکمتر است. بافت فرش با ابریشم به مراتب سختتر و دقیقتر است و فرش هایی که با این نوع مصالح بافته می شود گرانبها تر از فرش کرک و پشم است.
از ابریشم برای بافت فرش هایی مانند گل ابریشم نائین ، تبریز ، کاشان و … و همچنین برای تار و پود قالی تار ابریشم اصفهان استفاده می شود.
